Messier 102

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
M 102
M102, snimio HST
Otkriće
Položaj
Epoha J2000
Zviježđe Zmaj
Udaljenost 50,000,000 ly  (15,300,000 pc)
Rektascenzija 15h 03m 30.0s
Deklinacija +55° 46′ 00.0″
Izgled na našem nebu
Prividna magnituda 9.90
Prividne dimenzije (V) 6.5' x 3.1'
Stvarne osobine objekta
Ostalo
Druge oznake NGC 5866


Messier 102 (M102 ili NGC 5866) je lećasta galaksija u zviježđu Zmaj. Otkrio ju je Pierre Méchain u ožujku 1781. godine. Méchain je prijavio svoje otkriće prijatelju i kolegi Charlesu Messieru bez provjere položaja. Kada je Messier kasnije određivao položaj galaktike napravio je grešku od 5° u rektascenziji. Zbog te greške pojavile su se sumnje da je M102 zapravo M101.

Svojstva

[uredi | uredi kod]

M102 je relativno sjajna lećasta galaksija. Nalazi se na udaljenosti do 50 milijuna ly i ima promjer od 95,000 ly, tek neznatno manji od Mliječne staze. Neobičnost kod M102 je disk prašine koje lećaste galaktike u pravilu nemaju. U većini slučajeva, prašina se kod takvih galaktika nalazi u malim količinama u blizini središta. Postoji mogućnost da je M102 spiralna galaktika koja je krivo klasificirana zbog njene orijentacije prema nama.

Grupa galaksija

[uredi | uredi kod]

M102 je najsjajnija galaktika u grupi NGC 5866, malenoj grupi galaktika koja još uključuje NGC 5879 i NGC 5907. Ova grupa je možda podgrupa velike izdužene grupe koja uključuje grupu M51 i grupu M101.

M102 ili NGC 5866?

[uredi | uredi kod]

Prilikom određivanja položaja M102, Charles Messier napravio je pogrešku od oko 5° u rektascenziji. Zbog toga su se pojavile sumnje da je M102 zapravo M101. Dvije godine nakon izdavanja druge verzije kataloga čak je i Pierre Méchain počeo tvrditi da sumnja u svoje otkriće. Zbog toga se dugo vremena otkriće M102, tj NGC 5866 pripisivalo Williamu Herschelu koji je galaksiju otkrio 1788. godine i dao joj kataloški broj H I.125. Naknadni pregled dokumenata i pisama iz tog razdoblja pokazali su da je Méchain ipak otkrio M102. Unatoč greški pri određivanju položaja opisi koje je dao Méchain za M101 i M102 previše se razlikuju da bi se mogli smatrati istim objektom. Tako je Méchain M101 opisao sljedećim riječima:

Maglica bez zvijezda, veoma tamna i poprlično velika, između 6' i 7' u promjeru, između desne ruke Volara i repa Velikog Medvjeda. Teško ju je prepoznati kada se osvijetle niti (nitnog križa)

Méchain je M102 opisao sljedećim riječima:

Maglica između (zvijezde) Omikrona Volara i Jote Zmaja: veoma je tamna, blizu zvijezde 6. magnitude.

Povijesni dokazi idu u prilog tome da je NGC 5866 zapravo M102 ali još uvijek se mogu naći podatci da je M102 zapravo nepostojeći objekt.

Amaterska promatranja

[uredi | uredi kod]

U amaterskom teleskopu promjera 200 mm galaktika je vidljiva kao izduženi elipsasti oblačak svjetla.


Objekti u Messierovom katalogu
M1M2M3M4M5M6M7M8M9M10M11M12M13M14M15M16M17M18M19M20M21M22M23M24M25M26M27M28M29M30M31M32M33M34M35M36M37M38M39M40M41M42M43M44M45M46M47M48M49M50M51M52M53M54M55M56M57M58M59M60M61M62M63M64M65M66M67M68M69M70M71M72M73M74M75M76M77M78M79M80M81M82M83M84M85M86M87M88M89M90M91M92M93M94M95M96M97M98M99M100M101M102M103M104M105M106M107M108M109M110